Gruzja i Armenia 2025. Pielgrzymka, która obiecuje głebokie duchowe przeżycie.

USA - GRUZJA

Po zbiórce na lotnisku nasza pielgrzymka wyleci do Gruzji. Gruzja to południowokaukaski kraj, dawna republika sowiecka, ale dla nas przede wszystkim – prawosławny kraj, który jako drugi na świecie przyjął chrześcijaństwo za religię państwową. Majestatyczny Kaukaz, doliny pełne winorośli, stare klasztory i cerkwie, żywe tradycje i niezwykła gościnność– to wszystko czeka nas w Sakartwelo, czyli Gruzji.

TIBILISI

Tbilisi, stolica Gruzji, to tętniące życiem miasto o bogatej historii i zróżnicowanym wpływie kulturowym. Położone wzdłuż brzegów rzeki Kura, miasto łączy urok staroświeckiego stylu z mieszanką różnorodnych architektonicznych wpływów, obejmujących style klasyczne, secesyjne i radzieckie. Historyczna Starówka Tbilisi charakteryzuje się wąskimi krętymi uliczkami, starożytnymi kościołami i tradycyjnymi łaźniami siarkowymi, tworząc malowniczą atmosferę. Krajobraz miasta uzupełniają również nowoczesne elementy, z nowatorskimi budynkami zdobionymi szklanymi fasadami i diodami LED. Tbilisi zostało ukształtowane przez różne cywilizacje, co jest widoczne w kuchni, tradycjach i pełnym życia otoczeniu. Miasto to kryje w sobie zabytki takie jak Sobór Trójcy Świętej “Sameba” i oferuje dynamiczne połączenie przeszłości i teraźniejszości, które zachęca do zwiedzania. Podczas kolacji doświadczymy zwyczajów gruzińskiego zastola – “supry”. Tamada, czyli prowadzący suprę, wzniesie słynne gruzińskie toasty pełne poetyki i kunsztu słowa. Suprę urozmaicą nam także pokazy tradycyjnych tańców gruzińskich. Podczas kolacji doświadczymy zwyczajów gruzińskiego zastola – “supry”. Tamada, czyli prowadzący suprę, wzniesie słynne gruzińskie toasty pełne poetyki i kunsztu słowa. Suprę urozmaicą nam także pokazy tradycyjnych tańców gruzińskich.

Most Saarbruckene, Tbilisi, Gruzja

MCCHETA- GRUZINSKA DROGA WOJENNA- STEPANCMINDA - GERGETI

Tego dnia ruszymy tzw. Gruzińską Drogą Wojenną na północ, tuż pod granicę

z Rosją. Jest to zdecydowanie najpopularniejsza trasa w całej Gruzji. Po drodze zajedziemy do średniowiecznej twierdzy Ananuri, malowniczo usytuowanej nad turkusowym Zalewem Żinwali. Poznamy tam historię zmagań lokalnych możnowładców – erystawów. Wyżej

w górach zatrzymamy się przy punkcie widokowym, będącym jednocześnie pomnikiem z mozaiką w stylu socrealistycznym. Zdjęcia z tego miejsca robią zawsze furorę w mediach społecznościowych.

Najwyższym punktem naszej trasy będzie Przełęcz Krzyżowa (2395 m n.p.m.), wokół której rozpościera się wspaniały widok na zielone zbocza i ośnieżone szczyty majestatycznych gór.

Najważniejszym celem tego dnia będzie jednak cerkiew Cminda Sameba u podnóży Kazbeku, dokąd dostaniemy się z pomocą niezawodnych samochodów terenowych. To z całą pewnością najbardziej rozpoznawalne miejsce w Gruzji. Zdjęcia cerkwii na tle wielkiej góry zdobią okładki przewodników i pocztówki. Jeśli pogoda dopisze, my również zobaczymy złoty blask promieni słonecznych padających na śnieżną czapę Kazbeku.

W drodze powrotnej zahaczymy o Mcchetę – dawną stolicę, w której na początku IV w. za sprawą św. Nino z Kapadocji rozpoczęła się chrystianizacja Gruzji. Wejdziemy tam do katedry Sweti Cchoweli – najświętszego miejsca w kraju.

KLASZTOR DAWID GAREDŻA- SIGHNAGHI- BODBE

Gruzja słynie z wyśmienitego wina. Nawet słowo “wino” wywodzi się najprawdopodobniej z języka gruzińskiego. Znane są gruzińskie toasty, supry, tamada itp. W całej Gruzji te tradycje są żywe i silnie podtrzymywane, ale regionem wybitnie winiarskim jest Kachetia, a dokładniej Dolina Alazani. To właśnie tam rosną najlepsze szczepy winogron, a lokalne winnice eksportują swoje produkty do szerokiego grona odbiorców na całym świecie. Nie mogłoby nas tam zabraknąć.

Przemierzymy stepowe tereny by dotrzeć do wykutego w skale klasztoru Dawid Garedża, wpisanego na listę UNESCO. Zobaczymy także wielobarwne formacje skalne i plantacje migdałowców wzdłuż drogi. Odwiedzimy klasztor Bodbe, gdzie pochowana jest św. Nino z Kapadocji. Stamtąd pojedziemy do Sighnaghi – miasta miłości przypominającego włoską Toskanię. Spoglądając na Dolinę Alazani z wysokiego płaskowyżu, na którym położone jest miasteczko, ujrzymy piękno tego kraju.

NEKRESI- ALAWERDI-KVARELI

Kachetia jest regionem pełnym historii i pięknych miejsc. Aby bardziej ją docenić zostaniemy w tym regionie jeszcze jeden dzień. Odwiedzimy klasztor Nekresi, który zasłynął z heroicznej obrony przed muzułmańskimi najeźdźcami. Z klasztoru spojrzymy na Dolinę Alazani z drugiej strony niż dzień wcześniej. Stamtąd udamy się do Alaverdi – jednego z największych klasztorów Gruzji. W winnicach Kvareli spróbujemy win z endemicznych szczepów winogron. Będzie to też okazja do zakupienia gruzińskich win przed wyjazdem do Armenii.

HAHPAT- GOSHAVAK-TSAKHADZOR

Tego dnia przekroczymy granicę gruzińsko-armeńską. Armenia jest krajem, który jako pierwszy na świecie, bo już w 301 r., przyjął chrześcijaństwo. Silnie zakorzenione chrześcijaństwo będzie widoczne na każdym kroku. Prastare klasztory i kamienne krzyże (“chaczkary”) będą nam towarzyszyć każdego dnia pobytu w Hajastanie (tak Ormianie nazywają swój kraj).

Najpierw zajedziemy do Haghpat – średniowiecznego klasztoru, wpisanego na listę UNESCO. Poznamy historię tego prężnego ośrodka myśli teologicznej i nie tylko. Stamtąd udamy się do Goshavank, by dowiedzieć się kim był Mechitar Gosh i jaki miał wkład w prawo ormiańskie i polskie.

Późnym popołudniem dotrzemy do Tsakhkadzor – górskiego kurortu pośrodku Armenii.

SEWANAWANK- HAYRAVANK- NORATUS- ERYWAŃ

Na półwyspie na Jeziorze Sevan znajduje się jeden z najsłynniejszych klasztorów w Armenii – Sevanavank. “Czarny klasztor” jest pięknie umiejscowiony i wiąże się z nim historia najazdu Arabów, bohaterskich mnichów i wojowniczego króla Aszota Żelazgeo. Zwiedzając klasztor docenimy na pewno umiejętność Ormian do wyboru miejsc pod budowę obiektów sakralnych.

Iadąc wzdłuż Jeziora Sevan zahaczymy jeszcze o kolejny klasztor, Hayravank, oglądając przy okazji pozostałości osady z epoki brązu. Dalej odwiedzimy cmentarz Noratus, będący największym skupiskiem starych tapanakarów (kamieni nagrobnych) i chaczkarów (kamiennych krzyży) w Armenii. Nauczymy się tam “czytać” symbolikę wyrytą w kamieniu.

Znad Sevanu pojedziemy do stolicy kraju, szykownego miasta Erywań.

GARNI- GEGHARD

Pojedziemy do Garni – hellenistycznej świątyni z I w. n.e., miejsca pokazującego jak zastępowano chrześcijaństwem dawne wierzenia pogańskie. Zejdziemy na dno wąwozu nad którym wzniesiono świątynię. Tam zobaczymy tzw. “symfonię kamieni”, czyli bazaltowe formacje skalne przypominające piszczałki organowe.

Kilkanaście kilometrów dalej odwiedzimy wykuty w skale klasztor Geghard z IV w. Znajduje się tam święte źródełko, a sam klasztor był przez wiele stuleci miejscem przechowywania Włóczni Przeznaczenia. Miejsce to uchodzi za najlepszy dowód mistrzostwa kamieniarstwa dawnych Ormian.

KHOR VIRAP- NORAVANK- GORIS

Udamy się na południe kraju. Wejdziemy na wzgórze z klasztorem Khor Virap – miejscem gdzie dawniej znajdował się loch przy dawnej stolicy – Artaszacie. W lochu tym przetrzymywano św. Grzegorza Oświeciciela – tego, który w 301 r. ochrzcił króla Trdata, czyniąc tym samym z Armenii pierwszy chrześcijański kraj na świecie. Khor Virap umiejscowiony jest u stóp Araratu. Bliżej biblijnej góry już nie będziemy.

Dalej na południe, wśród czerwonych skał kanionów regionu Vayots Dzor, odnajdziemy klasztor Noravank. Poznamy tam legendę o rzeźbiarzu Momiku, zakochanym w córce księcia Syuniku. Stamtąd pojedziemy do miasta Goris.

TATEV- ZORAC KARER-ERYWAŃ

Rankiem ruszymy ku Tatev by przejechać się najdłuższą kolejką linową na świecie “Wings of Tatev” i zobaczyć najważniejszy ośrodek religijny i naukowy średniowiecznej i nowożytnej Armenii. W klasztorze Tatev zobaczymy m.in. jak dawni mnisi potrafili przewidywać trzęsienia ziemi. Poznamy tam także historię walki Ormian o niepodległość pod dowództwem niezłomnego bohatera narodowego – Garegina Njdekha.

Obierzemy kierunek na północ. Zatrzymamy się przy megalitycznym kurhanie i domniemanym obserwatorium astronomicznym Zorac Karer (“Śpiewające Kamienie”), znanym także jako “ormiański Stonehenge”. Jeszcze raz zbliżymy się do Araratu by wrócić do stolicy Armenii, miasta Erywań.

ECZMIADZYN- ERYWAŃ

Ten dzień poświęcimy na zwiedzanie duchowej stolicy Ormian – miasta Eczmiadzyn, gdzie znajduje się siedziba Katolikosa Wszystkich Ormian i muzeum pełne relikwii, a później Erywania – stolicy Armenii. Jest to miasto o populacji ponad miliona osób. Erywań, według badań archeologicznych i starożytnych zapisów, jest starszy od Rzymu o 29 lat. Mimo antycznego rodowodu, architektura miasta ma “dopiero” 100 lat, a cały plan miasta jest dziełem architekta-wizjonera Aleksandra Tamaniana. Zwiedzanie miasta zaczniemy od słynnych Kaskad, ze szczytu których będziemy podziwiać piękną panoramę Erywania z górą Ararat w tle. Przespacerujemy się obok Placu Wolności i budynku Opery, dalej reprezentacyjną Aleją Północną do Placu Republiki – serca miasta. Zapoznamy się także z tragicznym rozdziałem historii Ormian odwiedzając na wzgórzu Cicernakaberd Muzeum Ludobójstwa z 1915 r. Poznawszy trudną przeszłość narodu, postaramy się zrozumieć ormiańską mentalność.

ERYWAŃ- USA

Z lotniska międzynarodowego Zwartnoc, położonego na obrzeżach Erywania, nasza pielgrzymka wyleci z powrotem do Stanów Zjednoczonych.

Zobacz także:

Polscy Meczennicy z Pariacoto. Pielgrzymka do Peru

Afryka 2024: 1 kontynent, 4 kraje

Kalifornia i najpiękniejsze parki narodowe USA 2024